Darmkrampjes bij baby’s: oorzaken, symptomen en effectieve oplossingen voor ouders
Gerelateerde onderwerpen
Inleiding
Darmkrampjes komen veel voor bij pasgeboren baby’s en kunnen zowel voor de baby als voor ouders erg belastend zijn. Deze krampjes ontstaan vaak in de eerste levensweken en leiden tot huilbuien bij de baby die moeilijk te troosten is. In dit artikel duiken we dieper in op wat darmkrampjes precies zijn, waarom ze ontstaan, wat het natuurlijke beloop is, en hoe ouders en medici kunnen helpen om de symptomen te verlichten.
Wat zijn darmkrampjes bij baby’s?
Darmkrampjes worden vaak omschreven als pijnlijke samentrekkingen van de darmen, die tot ongemak leiden en huilen bij de baby. Deze krampen treden meestal op binnen enkele weken (2) na de geboorte en kunnen aanhouden tot de baby ongeveer drie tot vier maanden oud is. Huilbuien door darmkrampjes zijn vaak intens en kunnen enkele uren duren. De baby kan onrustig zijn, met gebalde vuistjes, opgezwollen buikjes en optrekken van de beentjes.
Â
Hoewel darmkrampjes pijnlijk lijken voor de baby, zijn ze medisch gezien niet schadelijk en verdwijnen ze vaak vanzelf. Toch is het belangrijk om te begrijpen waarom ze ontstaan, zodat ouders passende stappen kunnen ondernemen om de symptomen te verlichten.
Oorzaken van darmkrampjes
De exacte oorzaak van darmkrampjes is nog steeds niet volledig bekend, maar er zijn verschillende factoren die een rol spelen. Een belangrijke oorzaak is het nog onvolgroeide spijsverteringssysteem van de baby. In de eerste maanden moet het spijsverteringssysteem nog rijpen en wennen aan de verwerking van voeding.
Onvolgroeide darmflora
Een belangrijke factor in het ontstaan van darmkrampen is de ontwikkeling van de darmflora: het geheel van micro-organismen (zoals bacteriën die zich in de darmen bevinden. Bij de geboorte zijn de darmen van de baby steriel, maar direct tijdens en na de geboorte komen ze in aanraking met bacteriën uit de omgeving, bijvoorbeeld via de vagina van de moeder, huidcontact met de moeder, moedermelk of flesvoeding. Deze bacteriën helpen bij het opbouwen van een gezonde darmflora, die essentieel is voor een goede vertering. Echter, tijdens dit proces kunnen disbalansen in de darmflora leiden tot gasvorming, wat kan bijdragen aan darmkrampen.
Â
Bij sommige baby’s kan een verstoring van de darmflora, bijvoorbeeld door een keizersnede of het gebruik van antibiotica, zorgen voor een verstoorde balans tussen goede en slechte bacteriën, wat de kans op darmkrampen kan verhogen.
Onrijpe spijsvertering
De spijsvertering van een baby is nog niet volledig ontwikkeld en dit kan zorgen voor moeite met de afbraak van bepaalde voedingsstoffen. Zo kunnen sommige grote eiwitten (proteïnen) in de eerste vier maanden vaak nog niet goed afgebroken worden, doordat er niet genoeg proteasen (eiwitenzymen) aanwezig zijn in de darmen om deze af te breken tot kleinere eiwitketens. Deze enzymen worden geproduceerd in de alvleesklier. De grotere eiwitketens blijven achter in de darm waardoor de bacteriën in de darm deze gaan omzetten (verteren). Hierbij ontstaat gasvorming in de darm en als gevolg pijn. De meeste baby’s hebben een protease-intolerantie (eiwitsensitiviteit) in meer of mindere mate, maar dit verdwijnt met de leeftijd van 4 maanden. Tegen die tijd zijn er genoeg proteasen in de darm.
Â
Een extreme vorm van een gebrek aan proteasen is koemelkallergie: het kindje heeft te weinig enzymen in de darm om het melkeiwit caseïne af te breken. Door een ongewenste verhoogde doorlaatbaarheid (permeabiliteit) van het slijmvlies van de dikke darm, passeren de grotere stukjes eiwit toch de darmwand en komen in de bloedbaan terecht. Vervolgens wordt het immuunsysteem geactiveerd, omdat het lichaam deze groter stukjes herkent als lichaamsvreemde stoffen en valt deze eiwitten aan. Het kindje kan daarbij last krijgen van darmkrampen, eczeem, slijmvliesklachten in neus, mond, ogen, oren en luchtwegen, vermoeidheid en groeistoornissen. Met het ouder worden groeien de meeste kindjes over de koemelkallergie heen.
Â
Ook lactose, de suiker die voorkomt in melk, wordt soms onvoldoende afgebroken omdat het enzym lactase, dat verantwoordelijk is voor de vertering ervan, nog niet in grote hoeveelheden aanwezig is in de darm. Hierdoor gaan de bacteriën in de darm deze lactosemoleculen omzetten (fermenteren). Dit leidt dan tot gasvorming en een opgeblazen gevoel, wat resulteert in darmkrampen. Indien een baby echt te weinig lactase produceert, dan spreekt men van lactose-intolerantie. Gelukkig komt dat weinig voor. Bij een lactose intolerantie op zich wordt het immuunsysteem niet geactiveerd, omdat het darmlijmvlies nog intact is en de grote lactosemoleculen dus niet de in de bloedbaan terecht komen.
Â
Daarnaast kan het slikken van lucht tijdens het drinken van borst- of flesvoeding ook een rol spelen bij het ontstaan van krampjes.
Verstoord vegetatief zenuwstelsel
Naast een probleem in de darmflora en de spijsvertering, kunnen darmkrampen ook veroorzaakt worden door een niet goed functionerend vegetatief zenuwstelsel. Dit autonome (op zichzelf staande en functionerende) zenuwstelsel beïnvloedt de doorbloeding van de darmen, de spanning ervan en peristaltiek. De schedelbeenderen, de hoge cervicale halswervels en de borstwervels zijn van invloed op de functie hiervan. Indien deze een bewegingsverlies vertonen, heeft dit een nadelig invloed op de functie van het vegetatief zenuwstelsel.
Het natuurlijke beloop van darmkrampjes
Darmkrampen zijn vaak tijdelijk en verdwijnen meestal vanzelf na enkele maanden (vier). De alvleesklier produceert meestal dan genoeg enzymen. De piek van darmkrampjes ligt meestal rond de leeftijd van zes tot acht weken. Vanaf deze periode nemen de klachten bij de meeste baby’s geleidelijk af. Het huilen kan echter behoorlijk intens zijn in de eerste weken, vaak rond dezelfde tijdstippen, met name in de late middag of avond.
Â
Bij sommige baby’s verdwijnen de klachten al na drie maanden, terwijl andere pas verbetering merken na vier tot zes maanden. Dit natuurlijke beloop verschilt per baby en hangt af van factoren zoals de rijping van het spijsverteringsstelsel en de ontwikkeling van de darmflora.
Gevolgen van darmkrampjes
Hoewel darmkrampjes medisch gezien niet gevaarlijk zijn, kunnen ze wel een grote emotionele impact hebben op zowel de baby als de ouders. Voor de baby kunnen de krampen leiden tot veel ongemak, met langdurige huilbuien als gevolg. Voor ouders kan dit leiden tot gevoelens van machteloosheid, stress en vermoeidheid, vooral omdat de huilbuien moeilijk te kalmeren zijn.
Â
Slaapgebrek kan zowel bij de baby als de ouders optreden, wat het dagelijks leven kan beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om te weten welke stappen je als ouder kunt ondernemen om de symptomen te verlichten en de huilbuien te verminderen.
Wat kunnen ouders zelf doen?
Als ouder kun je verschillende dingen proberen om je baby te helpen bij darmkrampen. Hoewel niet elke methode voor elke baby werkt, zijn er enkele technieken die vaak verlichting bieden.
Â
- Voeding. Voedingsaanpassingen kunnen soms helpen bij het verminderen van krampjes. Als je borstvoeding geeft, kan het helpen om voedingsmiddelen die gasvorming bevorderen, zoals kool, uien, knoflook of pittige gerechten, tijdelijk te vermijden. Bij borstvoeding kun je zelf ook nog zuivel houdende producten mijden, evenals soya en eieren. Bij flesvoeding kan overstappen op een speciaal ontwikkelde voeding voor baby’s met darmkrampjes soms uitkomst bieden: de Pepti’s van Hero, Omneo of bijvoorbeeld Kruidvat.
Â
- Positie. Daarnaast kan het goed positioneren van de baby tijdens het voeden helpen om het inslikken van lucht te verminderen. Het regelmatig laten boeren van de baby na het voeden helpt ook om lucht uit de maag te verwijderen. Massages van het buikje of het bewegen van de beentjes in een fietsbeweging kunnen de darmbewegingen stimuleren en verlichting bieden.
Â
- Natuurlijke middeltjes. Sommige ouders vinden ook baat bij het gebruik van natuurlijke remedies zoals venkelthee (via de moeder bij borstvoeding), hoewel de effectiviteit hiervan niet wetenschappelijk bewezen is. Het is altijd verstandig om eerst advies te vragen aan een arts voordat je dergelijke middelen probeert.
Â
- Warmte. Het gebruik van babykruikje of maanvormige kersenpittenzak in bed tegen het buikje van de baby kan ook zeker helpen de darmkrachten te verlichten.
Medische behandeling van darmkrampjes
In de meeste gevallen zijn darmkrampjes geen reden voor medische interventie, maar als de krampen zeer ernstig zijn of de baby veel gewicht verliest, kan het raadzaam zijn om een arts te raadplegen. De huisarts kan nagaan of er sprake is van onderliggende problemen zoals koemelkallergie of lactose-intolerantie, wat de klachten kan verergeren. Soms kan er worden geadviseerd om tijdelijk over te schakelen op hypoallergene voeding of lactosevrije melk.
Â
In zeldzame gevallen kan de kinderarts worden ingeschakeld als de klachten niet vanzelf verdwijnen of als er andere gezondheidsproblemen zijn. De arts kan bijvoorbeeld medicatie voorschrijven om de gasvorming te verminderen of om de spijsvertering te ondersteunen.
Hoe kan een osteopaat helpen bij darmkrampjes?
Osteopathie wordt steeds vaker toegepast bij baby’s met darmkrampen. Een osteopaat richt zich op het verbeteren van de mobiliteit van het lichaam, inclusief de buikorganen en het (vegetatief) zenuwstelsel. Dit kan helpen bij het verminderen van de krampen door de doorbloeding te verbeteren en de spijsvertering te ondersteunen.
Â
Bij de behandeling van baby’s met darmkrampen gebruikt een osteopaat zeer zachte, gerichte technieken om spanning in het buikgebied te verminderen. De osteopaat kan ook spanningen in de schedel of wervelkolom behandelen die indirect invloed hebben op de spijsvertering. Sommige ouders merken na één of enkele behandelingen een verbetering in de klachten van hun baby.
Â
Hoewel wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van osteopathie bij darmkrampen nog beperkt is, zijn er veel positieve ervaringen van ouders die aangeven dat hun baby’s rustiger worden na een behandeling. Het is echter belangrijk om altijd een gediplomeerde en geregistreerde osteopaat te raadplegen die ervaring heeft met het behandelen van baby’s.
Samenvattend
Darmkrampjes bij baby’s zijn een veelvoorkomend en meestal onschuldig probleem dat vanzelf overgaat naarmate het spijsverteringssysteem rijpt. Hoewel de krampen voor de baby ongemak kunnen veroorzaken en voor ouders stress en vermoeidheid kunnen meebrengen, zijn er verschillende manieren om de klachten te verlichten. Voedingsaanpassingen, massages, het verminderen van ingeslikte lucht en osteopathie kunnen helpen om de symptomen te verminderen.
Â
In sommige gevallen kan het nuttig zijn om een arts of osteopaat te raadplegen. Medische behandelingen zijn meestal niet nodig, maar in geval van ernstigere klachten kan de arts adviseren over eventuele allergieën of spijsverteringsproblemen. Een osteopaat kan met zachte, manuele technieken de spanning verminderen en de spijsvertering ondersteunen.
Contact & Locaties
Locatie osteopathie Utrecht
- Gebouw Gezondheidscentrum Zuilen
-
Amsterdamsestraatweg 542
3553 EN Utrecht - Uw osteopaat: Frans
- Parkeren is gratis of met blauwe kaart
Locatie osteopathie Vleuten
- Gebouw Zorgpoort Leidsche Rijn
-
Middenburcht 116
3452 MT Vleuten - Uw osteopaat: Thinka, Frans
- Parkeren is gratis
Wij zijn aangesloten bij de NVO en het NRO